چالش‌های جلف اینستاگرامی، بازی‌ای شوم در زمین ذلیل‌افتادۀ جامعۀ مدنی

✍️ حسین شیران (دکترای جامعه‌شناسی، بررسی مسائل اجتماعی ایران)

بخش پنجم

     در واکنش به برخی روشن‌گری‌ها که در باب رابطۀ استعماری و استثماری دولت و بازار (قدرت و ثروت) از یک‌سو و جامعۀ مدنی (مردم عادی) از سوی دیگر مطرح می‌شود ما اهالی جامعۀ مدنی اغلب این‌گونه فکر می‌کنیم که: آخر منِ نوعی چه دارم و یا چه اهمیتی دارم که ائتلاف قدرت و ثروت کاروبار خود را رها کرده و بنشیند پشت سر هم برای استعمار و استثمار من برنامه‌ بچیند؟ مگر من و چندرغاز دارایی من چه ارزشی دارد که بخواهند برایش این همه هزینه و وقت بگذارند؟ و یا مشخصا در باب موضوع مورد بحث یعنی شبکه‌های اجتماعی، منِ نوعی مگر چه هستم و یا چه می‌خواهم بشوم، وزیر، وکیل، استان‌دار، فرمان‌دار یا شهردار و یا چه و چه، که بخواهم مراقب رصد شدن و دزدی شدن اطلاعات‌ام از سوی شبکه‌های اجتماعی باشم؟ ...

     به وجهی از وجوه این حرف‌ها و این واکنش‌ها طبیعی است؛ ما را به وضعی که در آن‌ایم عادت داده‌اند و نه فقط پوست و گوشت و خون و استخوان که روح و روان و ذهن و فکر ما را هم با این وضع عجین ساخته‌اند؛ بی جهت نیست هر حرف و حرکتی که خلاف‌آمد عادت‌ها باشد برای هر عادت‌کرده‌ای سخت و سنگین می‌افتد. از این جهت هر کس هر حرف و هر وضعیتی را به هر شکل پذیرا شده باشد دیگر تغییر دادن او و وضعی که در آن است بسی دشوار می‌باشد. راز پایداری و ماندگاری تمام روابط استعماری و استثماری در جهان را باید در همین اصل - عادت کردن هر دو طرف به وضع موجود - جست.

     اما باید دانست که عادت کردن برای طبقات محکوم نوعی تسلیم شدن است همان‌طور که عادت دادن برای طبقات حاکم نوعی ایدئولوژی و نوعی تدبیر و ترفند است؛ اگر که اکنون نظام سلطه در هر کجای جهان پابرجاست در سایۀ همین عادت دادن‌ها و عادت کردن‌ها است. ببینید چگونه در کم‌ترین زمان ممکن همۀ ما را به دنیای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مختلف از قبیل فیسبوک، واتس‌اپ، اینستاگرام، تلگرام و ... عادت داده‌اند آنسان که دیگر گوشی جزئی جدایی‌ناپذیر از جسم هر کدام از ما و این شبکه‌های اجتماعی هم جزئی جدایی‌ناپذیر از جان و روح‌مان شده است و هر دو را چون جان و مال و ممکلت خویش عزیز می‌داریم و حتی حاضریم برای حفظ‌شان با هر کسی حتی عزیزان خود دربیفتیم! 

ادامه دارد ...

🆔 @Hossein_Shiran
🌓 https://t.me/orientalsociology
⚛️ https://t.me/OrientalSocialThinkers (OST)